Çocuklarda Kış Hastalıkları: Korunma ve Tedavi Yöntemleri

Bağışıklık sistemleri yetişkinlere kıyasla daha hassas olan bebekler ve çocuklarda, havaların soğumasıyla kış hastalıkları daha fazla görülüyor. Bulaşıcılık riski yüksek olan kış hastalıkları; ebeveynlerden, okuldaki arkadaşlarından veya misafirlerden ev ortamına taşınıyor. Açık hava yerine kapalı ortamda daha fazla vakit geçirilmesi, solunum yoluyla bulaşan kış hastalıklarının yaygınlaşmasına sebep oluyor.

Çocuklarda En Sık Görülen Kış Hastalıkları Nelerdir?

Kış aylarında hastalıklara karşı en dirençsiz grupta olan bebekler ve çocuklar, özellikle üst solunum yolu enfeksiyonları ile bulaşan hastalıklara yakalanıyorlar. Bulaşıcı kış hastalıklarının belirtilerini gözlemleyerek hastalık ilerlemeden önlem alabilirsiniz. Peki küçük çocuklarda en sık görülen kış hastalıkları ve belirtileri nelerdir?

Soğuk algınlığı: Hâlsizlik, burun akıntısı, hapşırma, öksürük, bazı durumlarda hafif ateş.
Grip: Hâlsizlik, iştahsızlık, ateş, baş ağrısı, boğaz ağrısı, burun akıntısı, burun tıkanıklığı, gözlerde yanma, öksürük, karın ağrısı, ishal, eklem ve kas ağrıları.
Nezle: Boğazda kaşıntı, hapşırma, burun tıkanıklığı, burun akıntısı, kuru öksürük, hafif ateş, baş ağrısı, hâlsizlik, beslenme güçlüğü, iştahsızlık, nefes almada güçlük, hızlı nefes alma, kaslarda ağrı.
Bronşiolit: Burun tıkanıklığı, burun akıntısı, boğaz ağrısı, öksürük, baş ağrısı, huzursuzluk, hâlsizlik, hafif ateş, sarı veya yeşil balgam.
Sinüzit: Baş ağrısı, burun tıkanıklığı, geniz/burun akıntısı, kusma, horlama, baş ağrısı, özellikle geceleri ortaya çıkan inatçı öksürük.

Orta kulak iltihabı (otit): Burun tıkanıklığı, burun akıntısı, boğaz ağrısı, öksürük, huzursuzluk, ağlama nöbetleri, işitme sorunları, kulak ağrısı, kulak kanalından akan sarı ya da kanlı akıntı, ateş.
Bademcik enfeksiyonu (tonsilit): Boğazda şişlik, bademciklerde iltihap, şiddetli ağrı, yutma zorluğu, yüksek ateş, geniz akıntısı, öksürük, titreme, karın ağrısı, kusma.
Farenjit: Boğazda ağrı-yanma, yutma güçlüğü, öksürük, ateş, boyundaki lenf bezlerinde şişme.
Krup: Ses kısılması, ses kalınlaşması, burun tıkanıklığı, nefes almada güçlük, hızlı nefes alma, huzursuzluk, özellikle geceleri uykudan uyandıracak derecede havlar tarzda öksürme, horlama, ağız, dudak veya tırnaklarda morarma.
Zatürre (pnömoni): Hâlsizlik, yüksek ateş, şiddetli öksürük, sarı veya yeşil balgam, bulantı, kusma, karın ağrısı, karında şişlik, nefes almada güçlük, hızlı nefes alma.

Çocuğunuzu Kış Hastalıklarından Nasıl Koruyabilirsiniz?

Çocuklarda kış hastalıkları, süt çocukluğu döneminden itibaren ortaya çıkmaya başlar ve okul çağına kadar artarak devam edebilir. Bebeklerin ve çocukların bağışıklık sistemi, 0 – 5 yaş arasında gelişerek güçlenir. Bu dönemde ebeveynlerden, eve gelen misafirlerden ya da kreşteki akranlarından kış hastalıkları bulaşabilir. Çocuklarda kış hastalıkları, önlem alınmadığı takdirde oldukça ciddi hastalıklara yol açabilir. Peki çocuğunuzu kış hastalıklarından korumak için neler yapabilirsiniz?

Kişisel hijyen ve öz bakım eğitimi: Çocuğunuza el yıkama, tuvalet kullanımı ve temizliği, hapşırma ve öksürme esnasında mendil kullanma gibi kişisel hijyen kurallarını öğretmelisiniz. Aynı zamanda ebeveynler olarak siz de kişisel hijyen kurallarına dikkat etmeli ve eve gelen misafirleri uyarmalısınız.
Bağışıklık sistemini güçlendirme: Çocuğunuza bol sıvı tüketimi, dengeli beslenme, uyku düzeni ve spor yapma alışkanlıklarını kazandırmalısınız. Beslenmesinde sağlıklı ve hazır paket olmayan gıda ürünlerini tercih edin. Bağışıklığı güçlendiren sebze ve meyveleri yemesini sağlayın. Özellikle arı sütü, propolis, bal, zencefil, zerdeçal, probiyotik yoğurt ve sarımsak gibi bağışıklık sistemini güçlendiren gıdalardan faydalanabilirsiniz.
Uyku eğitimi: Çocuklarda sağlıklı uyku düzeni, bebeklik çağından itibaren verilen uyku eğitimi ile sağlanabilir. Düzensiz ve az uyuyan çocukların, bağışıklık sistemi zayıflar ve vücut direnci düşerek kış hastalıklarına daha sık yakalanırlar. (Bkz: Uyku düzeni nasıl olmalı, uyku eğitimi nasıl verilir?)

Aşı: Yenidoğan bebekler ve küçük çocukların bağışıklık sistemleri, yetişkinler kadar güçlü değildir. Doktorunuzun önerisi eşliğinde gerekli aşıları mutlaka yaptırın.
Vitamin değerleri: Çocuklarda demir eksikliği, hücrelere yeteri kadar kan gitmemesine sebep olarak oksijen miktarını azaltır. Hücrelerdeki oksijen miktarının azalmasıyla, çocuklar kış hastalıklarına daha fazla yakalanırlar. Aynı şekilde D vitamini eksikliği de, bağışıklık sistemini zayıflatarak hastalıklara sebep olur. Bu yüzden düzenli kontroller ile çocuğunuzun tüm vitamin değerlerini kontrol ettirin. Vitamin eksikliği durumunda ilgili vitamin grubu açısından zengin gıdalarla beslenmesine ve belli saatlerde güneş ışığı almasına özen gösterin. Doktorunuzun önerisi doğrultusunda, vitamin ve mineral içeren ek gıdalardan da yararlanabilirsiniz.
Mevsime uygun giyim: Anneler, özellikle yenidoğan bebeklerini kat kat giydirirler. Fakat bu durum, aşırı terleme sonucunda hastalıklara davetiye çıkardığı için yanlış bir yaklaşımdır. Bebeklerin vücut ısısını korumak için ortama göre giydirmek gerekir. Oda sıcaklığını ise 20 – 24 derece aralığında tutmak yeterlidir.

Çocuklarda Kış Hastalıkları İçin Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Çocuğunuzu hastalıklardan korumak için tüm korunma yöntemlerini uyguladınız fakat yine de hasta oldu. Peki etkili bir tedavi planı için neler yapabilirsiniz?

Öncelikle hastalık belirtilerini kontrol edin ve ateşini ölçün.
Mutlaka doktora başvurarak uzman tavsiyesi alın.
Sigara içilen ortamlarda bulunmasına asla izin vermeyin.
Kullandığı oyuncakları ve diğer malzemeleri düzenli olarak dezenfekte edin.
Çocuğunuzun rahat nefes alması ve virüslü havanın dışarı çıkması için ortamı havalandırın. Kış aylarında havayı nemlendiren yöntemleri deneyin.
Hasta olan kişilerin evinize girmesine ve çocuğunuza yaklaşmasına izin vermeyin. Eğer siz hastaysanız, maske kullanın ve ellerinizi sık sık dezenfekte edin.
Ağır ilaçlar kullanmadan önce bağışıklık sistemini güçlendiren gıdaları ve multivitamin takviyelerini deneyin. Mümkün olduğunca antibiyotik kullanmamaya özen gösterin.
Sütünüz yeterli değilse, süt pompası gibi yöntemleri deneyin. Hazır mama yerine mümkün mertebe anne sütü ile besleyerek bağışıklık sisteminin güçlenmesini sağlayın.
Çocuğunuzun sakinleşmesi ve güvende hissetmesi için kucağınıza alın, sakin ve sevecen bir ses tonu ile konuşun ya da ninni söyleyin.
Çocuklarda kış hastalıklarının ortak noktası burun tıkanıklığıdır. Bebeklerde ve çocuklarda kronik burun tıkanıklığı; hasta olunca geç iyileşme, iştahsızlık, kilo kaybı, gaz sancısı, sinüzit, zatürre, orta kulak iltihabı, akciğer kapasitesinde azalma, dikkat dağınıklığı, öğrenme güçlüğü, hâlsizlik, huzursuzluk, uyumama, kalp yetmezliği, uyku apnesi, uykuda solunum durması, büyüme ve gelişim yetersizliği gibi kısa ve uzun vadeli ciddi sağlık sorunlarına sebep olur. Burnu tıkanan bebekler ve çocuklar, rahat nefes alamadıkları için geceleri rahat uyuyamazlar ve gün içinde huzursuz olurlar. Burun tıkanıklığını anında gidermek için burun aspiratörü kullanabilirsiniz. Beyaz gürültü olarak bilinen elektrik süpürgesi ile çalışan burun aspiratörü Baby-Vac, anne karnındaki sese benzediği için bebeklerin güvende hissetmesini sağlar. Bu sayede çocuğunuzun burun tıkanıklığını anında gidererek rahat nefes almasını ve sağlıklı bir uyku çekmesini sağlayabilirsiniz. Özellikle hastalık döneminde, çocukların sağlıklı uyumaları daha hızlı iyileşmelerini sağlar.